Karadeniz denilince aklınıza ilk olarak balık, balık denilince de hamsi mi geliyor? O zaman hamsinin özellikleri ve faydalarını öğrenmek için sizi bu yazımızı okumaya davet ediyoruz.
Hamsi, Karadeniz ve Marmara denizinde en çok görülen ve hemen hemen herkesin severek tükettiği bir balıktır. Küçük gövdeleriyle, parlak renkleriyle ve muhteşem lezzetiyle, özellikle Karadeniz yöresinin vazgeçilmezlerinden olan hamsi Karadeniz mutfağında birçok yemek içinde kullanılmaktadır. Hamsi tava, hamsi buğulama, fırında hamsi, hamsi çorbası, hamsili pilav, hamsi kuşu bunlardan sadece birkaçıdır.
Hamsi, içindeki omega-3 yağı sebebi ile ciddi anlamda bir protein deposudur. Kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde oldukça etkili olan Omega-3’ü doğal yollarla almak oldukça önemlidir. Ancak hamsi veya diğer balık türlerinin kızartılarak tüketilmesi ne yazık ki değerli besin maddelerinin kaybolmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle mümkünse kızartmak yerine buğulama ve fırında pişirme gibi yöntemlerle hazırlanması önerilmektedir.
Ülkemizde hamsinin anavatanı Karadeniz diye düşünebiliriz ancak hamsiler yaşadıkları bölgelere göre de üç bölüme ayrılıyorlar. Bu bölgeler;
- Azak Denizi ile Doğu Karadeniz arasında yaşayan hamsiler
- Batı Karadeniz hamsisi
- Marmara’da yaşayan hamsilerdir.
Aynı familyadan olmalarına rağmen boyları ve göç özellikleri açısından Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz ve Marmara hamsileri birbirinden farklıdır.
Doğu Karadeniz Hamsisi
Azak Denizi’nden Samsun’a kadar inen hamsiler ortalama 11 cm. boyunda olup Batı Karadeniz hamsilerinden biraz daha küçüktürler. En büyüklerinin boyu 15 cm.’dir. Burnu daha küt, gözleri daha büyük, kafası daha kısadır.
Eylül ayı sonlarına doğru deniz sıcaklığı +10 dereceye indiğinde Azak Denizinden Dogu Karadeniz sularına doğru göç etmeye başlarlar. Hamsiler bu sırada yağlı ve çok lezzetlidirler.
Batı Karadeniz Hamsisi
Sinop’tan, Trakya sahillerine ve İğneada’ya kadar olan bölgede yaşayan Batı Karadeniz hamsileri, Doğu Karadeniz hamsilerine oranla daha iridir. Boyları 18 cm’ye kadar ulaşır. Kasım ayı ortalarından itibaren Trakya sahillerine ve Marmara’ya doğru göç ederler. Akış sırasında torik, palamut ve kofana gibi büyük balıklar hamsi sürülerini İstanbul boğazına doğru sürerler.
Marmara Hamsisi
Marmara’ya yerleşmiş olan bu hamsi sürüleri göç etmezler. Batı ve Doğu Karadeniz hamsilerine oranla daha küçüktürler. Kışın Gemlik, Bandırına ve İmralı açıklarında gırgır ağlarıyla avları yapılır.
Hamside önemli olan bir diğer nokta da tazeliğidir. Hamsi taze ise gözleri mutlaka saydam görünür ve parlaktır. Gözleri içine çökmemiş, solungaç kısımları parlak, pul kısımları gergin ve parlak olmalıdır. Balığa dokunulduğunda kuyruk kısmının sert olması ve parmakla baskı uygulanması sonucunda çukur meydana gelmemesi balığın taze olduğu anlamına gelmektedir.
Mevsimin en taze balıklarını CarrefourSA marketlerinin balık reyonlarında bulabilir, satın aldığınız balığı temizletip, dilediğiniz gibi kestirebilirsiniz.
