Japon yemek kültüründe sushi’yi (suşi) çatalla yemenin hakaret olarak kabul edildiğini bilmiyorsanız bu yazımız tam size göre…
Eğer bir kültürden etkilenme durumu varsa ve ülke çapında ondan faydalanmak istiyorsak, kültürü olduğu gibi, değiştirmeden uygulamak gerekiyor. Giyimde, yaşam tarzında olduğu gibi İtalyan mutfağı, Lübnan mutfağı, Çin mutfağı, Japon mutfağı gibi beslenmede de farklı kültürlerden etkilenmek mümkün. Japonya’nın geleneksel yemeği olan suşi de ülkemizde bir Japon kültürü olarak rabet görüyor ve yeme stili, soslarının farklılığına bakıldığında başlı başına bir kültür olarak karşımıza çıkıyor.
Bir Japon mutfağı yemeği olan suşi, balık yemekleri arasında en farklı özelliğe ve görüntüye sahip olanı. Onu bu kadar özel kılansa balığın çiğ olarak servis edilmesi. Pirinç sirkesi, şeker ile tatlandırılmış haşlanmış pirinç (şari) ve balık ya da diğer deniz mahsullerinin bir araya gelmesiyle hazırlanan suşinin 10’dan fazla hazırlama ve buna bağlı olarak sunum şekli bulunuyor. Ayrıca suşiyi çatalla yemek hakaret olarak kabul edildiğinden ya yemek çubuğu kullanmalısınız ya da elinizle yemelisiniz.
1- İçinde Ne var?
Ana malzemesi ton balığı, uskumru ve yılan balığı olabilen suşi, karides, ahtapot gibi diğer deniz mahsulleri kullanılarak da hazırlanabiliyor. Türkiye’de hazırlanan suşilerde hamsi ve ülkemizde ithalatı fazla olan somon da kullanılabiliyor. Bilinen görüntüsüyle ufak yuvarlaklar halinde olan suşinin sadece çiğ balık etinin dilimlenmesi ile servis edilen türü de var. Ahşap bir kalıptan çıkarılarak hazırlanan kare şeklinde ya da koni biçiminde hazırlanan ve yemek çubuğu ile değil elle yenen türleri de bulunuyor. Bir tür su yosunu olan nori arasına bambu bir tahtanın yardımıyla sarılan suşiler, şeker ve pirinç sirkesi ile tatlandırılmış haşlanmış pirincin ortasına yerleştirilen deniz mahsulünün sarılmasıyla elde ediliyor ve çeşitli soslar ile birlikte yeniyor. Suşi tabağında çeşitli sebzelerin lezzetlerinden de faydalanılıyor.
2- Soya Sosu Olmazsa Olmazı
Vasabi bitkisinin köklerinden elde edilen ve aynı adı taşıyan sos ve soya sosu, suşinin vazgeçilmez çeşnileri. Sushi, yemek çubuğu chopstick ile tutularak önce soya sosuna batırılır, ardından küçük bir damla vasabi ile tatlandırılabilir. Vasabinin bu kadar az kullanılmasının nedeni çok acı olmasıdır. İlk kez deneyecek kişilerin dikkatli olmasında yarar var.
Tatlı zencefil turşusu olan gari de suşi ile birlikte yenir ama en önemli özelliği ağız tadını temizleyici olmasıdır. Sindirimde de faydası vardır.
3- Besin Değerleri
Balık eti ve pirinçten dolayı yağ oranı düşük olan suşinin protein, karbonhidrat, vitamin ve mineral bakımından zengin olduğu biliniyor. Ancak Batı’da uyarlanan suşi çeşitlerinde yağlı mayonez, krem peynir, kızarmış balık, ördek ve avokado gibi yağ seviyesi yüksek besinler kullanıldığında kalorisi yükseliyor. Bu nedenle Türkiye’de “suşi kilo aldırmaz” diye bilinse de suşi menüsünden seçim yaparken dikkat etmek gerekiyor. Çünkü yağ oranı yükseldikçe kilo aldırıcı özelliği de artıyor. En az kalorili suşi çeşidi “saşimi”çünkü saşimide pirinç yok. İçinde pirinç bulunan suşiler saşimiden 2 kat daha fazla kalorili.
3- Suşi Nasıl Yenir?
Suşi yemek için izlenmesi gereken yolların dışına çıkmamak gerekir. En doğru suşi yeme sırası aşağıdaki gibidir:
- Eğer yemek çubuğunu kullanmayı bilmiyorsanız ve kullanmakta zorluk çekecekseniz çatal kullanmamalısınız. Çatal suşiye karşı hakaret olarak değerlendiriliyor. Çubuk dışında tek tercihiniz “elleriniz”
- Suşiyi soya sosuna batırırken balıklı tarafın üste gelmesi gerekiyor. Yani tabağınızdan aldığınızda ters çevirmelisiniz. Pirinçli kısım sosu çekmemeli.
- Vasabi sos çok acı geldiyse bir miktar vasabiyi soya sosa karıştırabilirsiniz. Böylece orta acı bir sos elde edersiniz.
- Tabağınızda ikram edilen zencefil turşusu atıştırmalık bir ürün değil, sadece ağız tadınızı temizleyici özelliği vardır. Bu nedenle farklı lezzetteki suşileri tadarken bir parça zencefil turşusu yiyebilirsiniz.
- Suşi tek lokmada yenecek şekilde hazırlanmıştır. Bu yüzden ısırmadan yemelisiniz.
- Japonya’da suşinin yanında yeşil çay (oça) da servis ediliyor. Yüksek kaliteli bir suşi lokantasında meça adı verilen üst kaliteli bir çay suşiye eşlik ediyor.
4- Suşi Görgü Kuralları
Suşinin birçok çeşidi bulunuyor. Örneğin saşimi yemek çubuğu kullanmayı gerektirirken, nigirizuşi resmi yemektede olsanız elle yemeniz gerekiyor. Suşi tabağında başka bir yiyecek servis edilmemeli. Suşi tabağı küçük bir dikdörtgen şeklinde de olabilir, bento adı verilen ahşap bir tabakta da servis edilebilir.
- Suşi soya sosuna nazikçe batırılmalıdır. Hızlı bir hareket, pirinçlerin sosa dökülmesine ve topakların oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle balıklı kısım sosa batırılmalı
- Çubuklarla karşınızdaki kişiyi ya da herhangi bir yeri işaret etmeyin. Bu ayıp karşılanıyor
- Suşi ustasına sipariş vermek de ayıp karşılanıyor
- Pirinci soyaya daldırmak ustaya hakaret anlamına geliyor
5- Suşinin Fazlası Zarar
Mavi yüzgeçli ton balığı gibi yüksek seviyede cıva içerebilen balıklar aşırı miktarda tüketildiğinde cıva zehirlenmesi ortaya çıkabilir. Özellikle nehir balıklarında rastlanabilen parazitlerin de bulaşma olasılığı yüksektir. Parazitlerin bulaşma riskini önlemek için kaynatma, kızartma, tuz veya sirkede bekletme gibi yöntemlerin uygulanması sağlık açısından faydalı olacaktır.
Japonya’da suşi yapımında kullanılan balon balığı fugu, iç organlarında taşıdığı ölümcül dozdaki tetrodotoxin maddesi nedeniyle zehirlenmelere neden olabilir. Bu nedenle fugu ile yapılan suşinin Japonya’da özel eğitimden geçmiş lisanslı bir fugu şefi tarafından hazırlanması gerekiyor.
Siz de evinizde kendi suşinizi yapabilir, misafirlerinizi farklı lezzetlerle şaşırtabilirsiniz. Birbirinden lezzetli yemek tarifleri için blogumuzu takip etmeye devam edebilir, suşi yapmak için doğru malzemeleri CarrefourSA hipermarketlerinde bulabilirsiniz.
